İngiltere’de tüp bebek teknolojisinde önemli bir adım atıldı ve üç kişinin DNA’sını taşıyan bir bebek dünyaya geldi. Bebeğin DNA’sının çoğu anne-babasına aitken, yüzde 0,1’i ise bir donör kadına ait. Bu teknik, mitokondriyal hastalıkların nesilden nesile geçişini engellemek amacıyla geliştirilmiş bir yöntemdir.
BU HABERLER İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Mitokondriyal hastalıklar tedavi edilemez ve bu hastalıklarla doğan bebekler kısa bir süre içinde hayatlarını kaybedebilirler. Bu nedenle, bebeklerini kaybeden bazı aileler, kendi sağlıklı bebeklerini dünyaya getirebilmek için bu yönteme son bir umut olarak bakıyorlar.
Mitokondri, hemen hemen her hücrede bulunan ve besinleri enerjiye dönüştüren küçük bir yapıdır. Mitokondriyal bozukluklar durumunda, vücut enerji alamadığı için beyin hasarı, kas zayıflığı, kalp yetmezliği ve görme kaybı gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Bu tür bozukluklar yalnızca anneden çocuğa geçer.
Mitokondri Transfer Tedavisi, sağlıklı bir donörden alınan mitokondrinin kullanıldığı bir tüp bebek yöntemidir. Donörden alınan mitokondrial DNA, mitokondrilerin işlevini yerine getirmesine yardımcı olur. Bu tedavi, bebeğin fiziksel özelliklerini etkilemez ve “üçüncü ebeveyn” kategorisine girmez. Bu yöntem, Newcastle’da İngiltere’de geliştirildi ve 2015 yılında bu teknikle bebeklerin doğumu için yasal düzenlemeler yapıldı.
Ancak, teknik hemen hemen hayata geçirilmedi. 2016 yılında, ABD’de tedavi gören Ürdünlü çift, bu yöntemle bebek dünyaya getiren ilk anne-baba oldu. İnsan Üremesi ve Embriyoloji Yönetimi (HFEA) adlı düzenleyici kurum, 20 Nisan 2023 tarihi itibarıyla ülkede “beşten az” doğumun bu yöntemle gerçekleştiğini duyurdu. HFEA, ailelerin kimliklerinin açıklanmaması için kesin bir sayı vermedi ve başka ayrıntılar paylaşmadı. Bu sınırlı bilgiler, The Guardian gazetesinin Bilgi Edinme Yasası çerçevesinde HFEA’ya yaptığı başvuru sonucunda ortaya çıktı.
Newcastle Üniversitesi henüz bir açıklama yapmadığı için geliştirilen teknik hala başarılı olup olmadığı konusunda belirsizlik bulunmaktadır. Francis Crick Araştırma Enstitüsü’nden Profesör Robin Lovell-Badge, “Mitokondri Transfer Tedavisinin pratikte nasıl sonuç verdiğini, bebeklerde mitokondrial bozuklukların var olup olmadığını ve bu bebeklerin ilerleyen yaşamlarında sorun yaşama risklerini görmemiz gerekiyor” dedi. Başarılı olması durumunda, İngiltere’de her yıl yaklaşık 150 doğumda bu yöntemin kullanılabileceği belirtildi
